Pierwsza publiczna linia kolejowa powstała w Anglii w 1825 r. Nowe linie zaczęły pojawiać się w ciągu kilkunastu następnych lat w wielu państwach europejskich oraz Stanach Zjednoczonych. W Królestwie Polskim, zależnym od Rosji, budowę pierwszej linii kolejowej zainicjowano w 1835 r. [na 7 lat przed powstaniem pierwszej linii na Śląsku, wtedy należącym do lepiej rozwiniętych Prus]. Inwestycje dokończono jednak z dużym opóźnieniem, oddając dopiero 15 czerwca 1845 podmiejski odcinek łączący
Warszawę z Grodziskiem Mazowieckim na przyszłej linii Warszawsko-Wiedeńskiej. Jeszcze w 1845 kolej przedłużono kolej do Skierniewic i Łowicza. Rok później linia sięgała już do Częstochowy i linia Warszawsko-Wiedeńska została ostatecznie ukończona w 1848 r.
Rozwój sieci kolejowej w Królestwie Polskim w latach 1842–1918
W Galicji pierwszą linię kolejową zaczęto budować jeszcze za Rzeczypospolitej Krakowskiej w 1845 r. Towarzystwo Kolei Krakowsko-Górnośląskiej 13 października 1847otworzyło linię, łączącą Kraków z Zagłębiem Górnośląskim oraz z Prusami. Rok później po ukończeniu linii Warszawsko-Wiedeńskiej powstała linia Kraków – Szczakowa. Linie te były budowane do sprawnej komunikacji wewnątrz trzech państw zaborczych, a nie między nimi. Powstawały dziwne sytuacje, np. najkrótsze połączenie łączące Warszawę z Poznaniem biegło przez Częstochowę, Szczakową (obecnie Jaworzno Szczakowa), Katowice, Oławę, Wrocław, Berlin i Szczecin.
Stan linii kolejowych w roku 1849
Prusy należały do pionierów. Pierwsza linia kolejowa na ziemiach polskich, w obecnych granicach, została otwarta właśnie w Prusach 22 maja 1842. Łączyła ona Wrocław z Oławą. W tym samym roku linia została przedłużona do Brzegu. W 1843 r. kolej żelazna docierała już do Opola. Druga połowa lat 40. XIX wieku przyniosła wielki rozwój kolei na Dolnym Śląsku. Linie te służyły przede wszystkim do transportu węgla kamiennego ze śląskich kopalń w głąb Niemiec. Nieco później kolej zaczęła rozwijać się na Pomorzu i w Wielkopolsce. W 1843 została oddana do użytku linia łącząca Szczecin ze stolicą państwa – Berlinem. W latach 1846–1848 powstawała linia do Poznania. W latach 50. nastąpił dalszy szybki rozwój kolei na Pomorzu. Mapki zapożyczono z domeny publicznej Internetu.
******
Zapraszamy do przeczytania bardzo ciekawej publikacji Jana Olchowika pt. Kolej i Poczta w miejscowości RUDA na Górnym Śląsku od 1845 roku, którą można znaleźć w nadal ukazującym się „Przeglądzie filatelistycznym“ w numerze majowym na stronach 195-200.
 |
 |
Rozwój kolei na Śląsku
Otóż, czytamy tam:
„Jednej z pierwszych europejskich linii kolejowych, której pierwszy fragment z Wrocławia (Breslau) do Oławy (Ohlau) oddano do użytku 21 maja 1842 r. Dnia 3 sierpnia tegoż roku oddano do ruchu odcinek z Oławy do Brzegu (Brieg). 29 maja 1843 r. otwarto kolejny odcinek z Brzegu do Opola (Oppeln) - w tym czasie most kolejowy przez Odrę nie był jeszcze gotowy, więc końcowa stacja kolei przez dwa jeszcze lata była na Zaodrzu, w Szczepanowicach pod Opolem - Sczepanowitz bei Oppeln. 31 października uroczyście otwarto odcinek z Szczepanowic do Gliwic (Gleiwitz) przez Kędzierzyn (Kandrzin) - stacja kolejowa otrzymała nazwę Cosel – Koźle.
W dniu 2 listopada „niedziela” 1845 r. otwarto kolejny odcinek z Gliwic przez Zabrze, Rudę (Ruda) do Königshütte- taką nazwę otrzymała stacja kolejowa znajdująca się na terenach Świętochłowic – Schwientochlowitz. Ostani odcinek z Königshütte przez Katowice (Kattowitz) do granicznych Mysłowic (Myslowitz) oddano do użytku 3 października 1846 r.”
Wśród licznych ilustracji Autor przedstawił bardzo ciekawą przesyłkę: 
Zwrotny dokument doręczeniowy – Behändigungs – Schein wysłany z Królewskiego Powiatowego Sądu w Bytomiu do Zabrza przez Rudę i z powrotem z dnia 4.6.1851 r. Znaczki opłaty ostemplowano kasownikiem numerowym 1267 ekspedycji pocztowej w Rudzie według ww. zarządzenia, oraz nadawczym datownikiem dwuwierszowym jw.
