Szczegóły: Kategoria: WARSZTAT FILATELISTY; Opublikowano: 27 maj 2023; Piotr Pelczar; Odsłony: 667

W czasie niedawnego wykładu Krzysztofa Siarkiewicza został poruszony wątek dotyczący pojęcia PLATING.Tok krótkiej dyskusji na ten temat wskazywał, że uczestnicy spotkania nie są jednomyślni w rozumieniu tego pojęcia. Aby rozwiać wątpliwość głos postanowił zabrać Kolega Piotr Pelczar, ekspert PZF i członek i-KF, powszechnie znany i ceniony filatelista. Poniżej prezentujemy tekst Jego autorstwa, który mamy nadzieję wyjaśnia wspomnianą kwestię.

Choć termin PLATING jest ważny w filatelistyce, trudno jednak odszukać go w encyklopedii. Jest to zbadanie cech charakterystycznych wszystkich znaczków w arkuszu i korzystając z różnych fragmentów arkusza; pasków, n-bloków, trójek i parek zarówno poziomych, jak i pionowych, odtworzenie nieistniejącego w całości arkusza.

To tylko pozornie podobne do układania kostek domina. Każda z nich posiada tylko dwa razy po siedem różnych pól, a same kostki układane są poprzez dostawianie ich obok siebie pasującymi polami. Z platingiem jest jednak zupełnie inaczej.

Znaczki z arkusza mają nie siedem różnych swoich zbiorów cech, lecz tyle takich zbiorów cech, ile pól (pozycji) zawiera cały arkusz. Każdy znaczek w arkuszu jest inny – choćby nieznacznie, różni się od pozostałych. Takie zestawy cech są na tyle stałe i typowe, że wyróżniają każdy znaczek w arkuszu. Jeżeli technika druku pozwala, tymi cechami można opisać każdy znaczek. Na zestaw cech mogą składać się kardynalne lub drobne odstępstwa od prawidłowego wyglądu znaczka. Wystarczy tylko jedna cecha kardynalna, aby opisać nią dany znaczek (np. Fi. 455 pozycja 23 lub 33 w arkuszu). Wtedy nie ma żadnej potrzeby doszukiwania się innych cech wyróżniających ten znaczek, skoro jego rozpoznanie już jest przesądzone cechą kardynalną. Jeśli cechy odróżniające znaczek od innych w arkuszu są mniej typowe lub pojawiające się podobnie na innych pozycjach w arkuszu, potrzebujemy kilku cech drobnych dla jednoznacznego opisania konkretnego znaczka. W takim przypadku jedna cecha drobna nie wystarcza, gdyż może występować na innych polach arkusza. Trzeba takie zestawy cech zbadać i przypisać każdemu znaczkowi z posiadanych parek, pasków, n-bloków. Układanie fragmentów arkusza polega na nakładaniu na siebie znaczków o identycznych cechach, a nie przystawianiu obok, jak w dominie. Jeżeli znamy cechy znaczków X oraz Y występujących w parce poziomej, to szukamy fragmentów pasujących do tej parki. Na parce pionowej posiadamy znaczki o cechach X oraz Z. Możemy już dzięki czterem znaczkom ustalić wygląd trzech sąsiednich pozycji w arkuszu. Posiadane większe fragmenty ułatwiają prace rekonstrukcyjne, aż do odtworzenia całości.

Nie robimy platingu danego znaczka, lecz robimy plating arkusza tego znaczka. Nie odtwarzamy znaczka, tylko odtwarzamy arkusz. Mówienie o platingu „jedynki” jest nieporozumieniem. Jest to jedyny przypadek w polskiej filatelistyce, że nie zachował się cały arkusz. Arkusz „jedynki” składa się z czterech 25-bloków rozdzielonych marginesami wewnętrznymi. Plating arkusza znaczków „jedynki” udał się.

Jeżeli zachował się cały arkusz danego znaczka, nikt nie będzie robił jego platingu. Mając arkusz, badamy po kolei wszystkie pola i znaczkom z każdej pozycji przypisujemy ich cechy charakterystyczne. Tworzymy tabelę, spis, zestawienie typowych cech każdego znaczka w arkuszu, a nie żaden plating. Nie ma potrzeby opisywania wszystkich, nawet tych naj- najdrobniejszych odstępstw od wzorca znaczka. Wystarczy jedna cecha kardynalna, jeśli istnieje, lub kilka cech drobnych pozwalających przypisać znaczek do swojego pola w arkuszu. Jednak można opisać więcej, jeśli ktoś lubi, ale to już niczemu nie służy, poza samą dokumentacją. Kiedyś, ponad trzydzieści lat temu dostęp do całych arkuszy znaczków był utrudniony z wielu powodów. Cechy zbadanych znaczków z arkusza można zgrabnie pokazać na jednym rysunku. Znaczek pokazujemy w dużym i dokładnym powiększeniu. Cieniutkimi liniami wskazujemy po kolei wszystkie istotne cechy i poza znaczkiem, wokół niego, na końcu linii wskazującej dopisujemy numer pozycji w arkuszu dla wskazanej cechy. Taki rysunek często zastępuje pokazywanie każdego znaczka osobno oraz nie wymaga robienia zestawienia cech typowych dla każdej pozycji. Jest też bardzo przydatny dla porównywania badanego znaczka z takim rysunkiem z liniami i opisami numeru pozycji na końcu linii oraz pozwala znaleźć, ustalić pozycję znaczka w arkuszu.