Wybrane osoby, wydarzenia historyczne lub budowle mają tę cechę, że są wielokrotnie upamiętniane poprzez przygotowanie i wprowadzenie do obiegu, związanych z nimi znaków pocztowych. Zbiega się to zwykle z kolejnymi jubileuszami urodzin, obchodów rocznic doniosłych zdarzeń, bądź kolejną rocznicą oddania do użytku takich obiektów. Z pozoru tego typu wielokrotne „powtórki” mogą wydawać się zbędne.
To jednak dopiero odszukanie i opisanie walorów poświęconych takim wąskim tematom uświadamia kolekcjonerom, że poczta nie stroni od tego typu emisji. Zapewne każdy filatelista potrafi wskazać konkretny przykład postaci, faktów z przeszłości bądź budynku, które częściej niż inne inspirują pomysłodawców i projektantów takich, okazjonalnych walorów.
Mój typ (skala regionalna) w tego rodzaju plebiscycie to placówka Urzędu Pocztowego w Ostrowie Wielkopolskim, tzw. „ostrowska jedynka”. Najstarsze, znane mi, wykorzystanie motywu tego budynku na wydawnictwach pocztowych pojawia się jako dodruk za zezwoleniem Ministerstwa Łączności: „Zezw. M. Łączności PEZ 406 z dnia 1986.06.13” na całostce Cp 857. Na opisywanej kartce pocztowej obok znaku opłaty o nominale 5 zł z Clematis macropetala widoczna jest grafika przedstawiająca ówczesny Urząd Pocztowo-Telekomunikacyjny Ostrów Wlkp.1 zlokalizowany przy ówczesnej ul. Gen. Świerczewskiego 22. Było to upamiętnienie 100-lecia tego obiektu. O rocznicy informowały towarzyszące rysunkowi daty 1886 – 1986 (il.1).
Il.1
Il.2
Il.3
Ta sama budowla pojawia się na okolicznościowym datowniku ze stałą datą 1986.10.25 i hasłem: 100 lat Urzędu Pocztowo-Telekomunikacyjnego Ostrów Wlkp.1 – 86 274 Myślicki KPSO (il.2). Z tej okazji miejscowa placówka stosowała również ozdobną nalepkę polecenia z tekstem: „63-400 Ostrów Wlkp.1 100-lecie UPT” i rysunkiem herbu miasta (na il.3 ostemplowana datownikiem eksploatacyjnym). Ponadto od 25 października 1986 roku stosowano ozdobny datownik ze zmienną datą – 86 410 Myślicki KPSO. Okazjonalny napis wzbogacony został rysunkiem wieńca laurowego z inskrypcją 100 lat (il.4). Na ilustracji 5 przesyłka z początku 1987 roku, na której odbito opisywany znak pocztowy.
Il.4
Il.5
Rejonowy Urząd Poczty w Kaliszu w latach 1994 -2004 wyemitował serię okolicznościowych kartek korespondencyjnych bez znaku opłaty z wizerunkiem różnych placówek pocztowych. W części graficznej jednej z „beznominałówek” znalazł się również budynek „ostrowskiej jedynki”. Towarzyszył mu rysunek trąbki pocztowej i hasło reklamowe „Druki bezadresowe przyjmujemy dla każdego adresata w kraju”. Łącznie wydrukowano 120.000 szt. kartek – trzy różniące się między sobą jedynie detalami nakłady po 40.000 sztuk każdy (il.6 i 7).
Il.6
Il.7
Kolejną okazją do zaprezentowania zabytkowej budowli stały się uroczyste obchody jej 125-lecia w 2011 roku, połączone z przypadającym w październiku Dniem Filatelisty i Dniem Znaczka Pocztowego. Z tej okazji stosowano okolicznościowy datownik pocztowy oraz emitowano kartkę beznominałową (il.8). Więcej informacji na ten temat znajduje się w kwartalniku „Filatelista Kaliski” nr 3-4 z 2011 roku.
Il.8
Il.9
Z kolei od 21. października 2016 roku przez 28 dni w UP Ostrów Wlkp.1 stosowano okolicznościowy datownik ze stałą datą z okazji 130.rocznicy oddania do użytku budynku miejscowej poczty. Dlatego w centralnej części datownika projektant umieścił rysunek, położonego przy ul. Kolejowej 22, zabytkowego gmachu pocztowego. Hasło na datowniku, nawiązujące do rocznicy powstania budynku, jest uzupełnione o lata 1886 – 2016 oraz nazwą placówki stosowania i datą 21.10.2016 (il.9). Dodatkowo specjalnie na ten jubileusz Poczta Polska S.A. wydała tematyczną kartkę korespondencyjną. W części ilustracyjnej umieszczono: u góry fotografię przedstawiającą część fasady ze schodami prowadzącymi do sali obsługi klienta, u dołu szkic całego obiektu. Oddziela je napis 130-LECIE BUDYNKU POCZTY OSTRÓW WIELKOPOLSKI 1. Autorem projektu opisywanej kartki pocztowej podobnie jak i okolicznościowego datownika był Marek Galarowicz. Nakład korespondentki, wprowadzonej do obiegu pocztowego 21.10.2016 roku wyniósł tylko 200 szt. Była ona dostępna w sprzedaży w UP Ostrów Wlkp.1 do wyczerpania zapasów. Z okazji jubileuszu emitowano też spersonalizowany znak opłaty pocztowej (Szop), później pod nazwą „MójZnaczek”. Przygotowano 10 arkuszy (90 sztuk) walorów z wizerunkiem obecnie najstarszego budynku pocztowego w Ostrowie Wielkopolskim. Znaczek zaprojektował Tomasz Guliński, a inicjatorką jubileuszowej emisji pocztowo-filatelistycznej była Judyta Gulińska, naczelnik UP Ostrów Wlkp.1. Wspomniany datownik i towarzyszące mu wydawnictwa są już zatem kolejną, na przestrzeni ostatnich ponad 30 lat, próbą utrwalenia wizerunku poczty w mieście nad Ołobokiem. W tym czasie doszło między innymi do zmiany nazwy ulicy z Gen. Świerczewskiego na Kolejową.
Niektóre znaki pocztowe jak pokazane na ilustracjach, zapomniane już nieco, całostka z dodrukiem czy nalepka polecenia nie są już emitowane przez naszego Operatora Narodowego. Inne jak zamawiany indywidualnie znak opłaty pocztowej „MójZnaczek”, czy kartki beznominałowe znalazły uznanie wśród kolekcjonerów. W załączonej do tekstu tabeli przedstawiłem opisane w tekście walory, zwracając szczególnie uwagę na liczbę wydawnictw pocztowych z motywem budynku „ostrowskiej jedynki”.
 |
kliknij tabelę aby powiększyć
Literatura
1. Marek Sikora, Maciej Bukczyński, Katalog kartek, kopert okolicznościowych i widokówek wydanych przez RUP w Kaliszu w latach 1994-2004. Wydawca: ppup Poczta Polska RUP Kalisz 2005.
2. „Filatelista Kaliski” z 2011 r. nr 3-4 s. 2 i 11-12 oraz 13 -15.
3. „Filatelista Kaliski” z 2016 r. nr 3-4 s. 30-31.
