Eksponat: Paczki z USA 1920-1923 – problemy z dokumentacją obiegu

Paczki z USA 1920-1923 – problemy z dokumentacją obiegu

Inspiracja dla stworzenia jednoekranowego eksponatu o paczkach z Gdańska 1920-1922 wyszła od H. Vogelsa, wytrwałego badacza polskiej historii poczty w tym mieście. Dodatkowo temat kart paczkowych/adresów przesyłkowych zainteresował mnie z powodu innego eksponatu o początkach poczty polskiej na Pomorzu w 1920 r. Karty paczkowe uzupełniły ten eksponat o kilka nowych kart wystawowych.

Usługi związane z przesyłaniem paczek z Ameryki do Polski nie były łatwe. Najpierw przedstawiciele Polonii oraz członkowie rodzin przygotowywali paczki z limitem do 5 kg i je nadawali w USA lub Kanadzie. Statek przewoził paczki do Gdańska, gdzie je przepakowywano, clono i wysyłano w głąb kraju przez Aleksandrów Kujawski. Jednak takie czynności jak rozładunek paczek i ich ekspedycja wymagały wykwalifikowanego personelu, o którym dziś historia milczy.

Okazało się, że do ekspedycji paczek przejściowo wykorzystywano różne formularze: niemieckie, niemieckie z polskim nadrukiem, austrowęgierskie z polskim nadrukiem i polskie. To można przyrównać do różnych znaków pocztowych. Każdy formularz to inny znak pocztowy najczęściej do niedawna nieznany, albo niedoceniany. Wszystkie one stanowiły dla mnie polskie ciekawostki pocztowe z pierwszego okresu kreowania usług pocztowych w Gdańsku. Z czasem okazało się, że zachowało się tylko nieco ponad 200 formularzy pocztowych w różnych typach, które przetrwały z obiegu pocztowego do naszych czasów. Większość bowiem trafiła na makulaturę. Zachowane formularze zostały zewidencjonowane przez H. Vogelsa w jego pracy, a mnie się udało pozyskać wiele z nich, by zaprezentować je w uporządkowanej formie na wystawie w Warszawie z okazji 100–lecia odzyskania Niepodległości. Prezentowany eksponat zdobył w 2018 r. główną nagrodę na wystawie 100 ekranów na 100–lecie Niepodległości. 

Parcel’s forms from North America to Gdańsk, used in the years 1920–1922 - problems with postal documentation

The inspiration for the creation of a single-frame exhibit about parcels to Gdańsk 1920 - 1922 came from H. Vogels, a persistent researcher of the Polish history of postal service in this city. In addition, the topic of parcel’s cards/parcel’s addresses interested me because of another exhibit concerning the beginnings of the Polish Post in Pomerania in 1920. Parcel’s cards have supplemented this exhibit with several new display cards. 
The services related to sending parcels from the United States and Canada  to Poland were not easy. First, representatives of the Polish diaspora and family members prepared packages with a limit of up to 5 kg and dispatched them in the USA or Canada. Ships transported the parcels to Gdańsk, where they were repacked, readdressed and resent into the interior of the country thru Aleksandrów Kujawski. However, activities such as unloading packages and dispatching them required qualified personnel, about whom history is silent today.
It turned out that various postal forms were temporarily used for the dispatch of packages: German, German with Polish print, Austro-Hungarian with Polish print and Polish. This can be compared to various stamps. Each form is a different postmark, most often unknown or underestimated until recently. All of them were Polish postal curiosities for me from the first period of establishing postal services in Gdańsk. Over time, it turned out that only a little over 200 postal forms in various types have survived from the postal circulation to our times. Most of it ended up in waste paper. The preserved forms were recorded by H. Vogels in his book, and I managed to obtain many of them to present them in an organized form at an exhibition in Warsaw on the occasion of the 100th anniversary of regaining independence. In 2018, the exhibit got the main prize at the exhibition of 100 frames for the 100th anniversary of Independence.