Druk znaczka nr kat. Fi 2148 (irysy) z naklejonym paskiem papieru na arkuszu

Pismem okólnym z 19 stycznia 1974 roku (Dziennik Łączności nr 2, poz. 17) wprowadzono do obiegu pocztowego serię znaczków pt. „Rośliny w twórczości Stanisława Wyspiańskiego”. Znaczki drukowano techniką wklęsłego stalorytu w PWPW w Warszawie, w nakładach powtarzalnych - w zależności od okresu drukowania - walcami dwusektorowy-

mi lub trzysektorowymi, Znaczki tego wydania wydrukowano starannie i trudno znaleźć występowanie jakichś charakterystycznych odmian, poza znanym znaczkiem o nominale 3 zł., osty (Fi. nr 2151) nieząbkowanym i odmianie grubości papieru znaczka o nominale 4,50 zł., koniczyna (Fi. nr 2153).

Jednak z upływem czasu odnajdują się nieznane do tej pory usterki druku, jak opisany poniżej arkusz znaczka o nominale 50 gr. (Fi. nr 2148) z naklejonym przypadkowo paskiem papieru (il. 1), pochodzący z pierwszego okresu drukowania, z liczbami rozrachunkowymi na lewym i prawym marginesie arkusza.

 

Il. 1. Widok fragmentu lewej części arkusza znaczków Fi. nr 2148 z nalepionym paskiem papieru.

Nakład znaczka o nominale 50 gr. wyniósł około 1.120.000 arkuszy 100-znaczkowych i na ten jeden arkusz dostał się przypadkowo gumowany pasek papieru, pochodzący prawdopodobnie z obcinania brzegów arkuszy przed drukiem.
Taśma papieru, wychodząca z maszyny nakładającej gumę (tzw. „gumówki”), ma krawędzie nie pokryte gumą. W latach 60-tych ub. wieku przy drukowaniu znaczków krawędzi tych nie obcinano i w rezultacie margines arkusza pozostawał częściowo niegumowany (il. 2).

 Il. 2. Fragment niegumowanej krawędzi arkusza (obraz przyciemniony)

Obecnie arkusze znaczków mają na całej powierzchni marginesów pełną gumę. Trudno w tej chwili opisać szczegółowy przebieg procesu produkcyjnego i przygotowania papieru do drukowania znaczków tego wydania. Faktem jednak jest, że skrawek papieru dostał się pod formę drukującą i przesłonił część obrazu niektórych znaczków w arkuszu.
Pasek ten przebiega skośnie przez znaczki z pozycji 3-4, 13-14, 22-23, 32-33, 41-42, 51 i 61, zasłaniając też na marginesie miejsce pod liczbę rozrachunkową 20 Zł. (il. 3).

 

 Il. 3. Fragment nie przyklejonego paska papieru z liczbą  rozrachunkową.

Nacisk formy drukującej był na tyle silny, że wtłoczył częściowo pasek papieru w arkusz (il. 4), a wilgotna farba przykleiła go. W ten sposób pasek ten stał się niewidocznym dla drukarza i kontroli.

 

 Il. 4. Widoczne silne wtłoczenie paska papieru w arkusz od strony gumowanej